sábado, 13 de xullo de 2013

Tapas&Blogs en Narón: Pemento do Couto e Tomate Negro de Santiago

O pasado sábado día 6 de xullo tiven a oportunidade de asistir a unha nova edición do Tapas&Blogs. Esta nova edición levounos até Narón (A Coruña) para coñecer dous produtos que se cultivan na zona e que se comercializan a través da Cooperativa O Val: o Pemento do Couto e o Tomate Negro de Santiago.

O Pemento do Couto é unha variedade de pemento, parecida aos famosos pementos de Padrón (ou de Herbón), aínda que se diferencian destes últimos en que son máis carnosos, un pouco máis grandes, e a maior diferenza: aos Pementos do Couto non se lles pode aplicar o famoso dito de "uns pican e outros non", porque non pica ningún deles.

O picante dos pementos provócao a capsaicina, un composto químico que se atopa exclusivamente nas plantas do xénero Capsicum, como a que hoxe nos ocupa, o Capsicum annuum L. ou Pemento do Couto.

O Pemento do Couto conta con Indicación Xeográfica Protexida (IXP) desde xuño de 2009, quedando aprobrado o seu regulamento en maio de 2010. Pertencen a esta indicación os pementos cultivados na comarca de Ferrol, nos municipios de Ferrol, Narón, Valdoviño, Cedeira, Moeche, As Somozas, San Sadurniño, Neda, Fene, Mugardos e Ares.

A orixe desta variedade de pemento non está demasiado clara, aínda que parece ser que hai que buscalo no século XVIII no mosteiro de San Martiño de Xuvia (Narón), no que un abade deste mosteiro, despois de servir uns pementos picantes a uns ilustres visitantes, e co consecuente desagrado destes, púxose a seleccionar as sementes sen capsaicina até obter as sementes dos Pementos do Couto. Cando estes visitantes volveron anos despois ao mosteiro puideron degustar uns pementos que non picaban.

O Tomate Negro de Santiago é unha variedade de tomate vermello verdoso que case se perdeu, e agora foi recuperado polo CIAM (Centro de Investigacións Agrarias de Mabegondo). A Cooperativa Ou Val está a facer un verdadeiro esforzo para tentar que esta variedade de tomate entre de novo no mercado e que sexa o consumidor o que decida se o tomate negro de Santiago pode competir cos kumato ou cos raf que tan de moda se puxeron ultimamente.

Despois dunha época recente na que os únicos tomates que se podían atopar nas tendas e grandes superficies eran os tomates cunha aparencia perfecta pero sen cheiro e sobre todo sen sabor, agora a tendencia é a volta á orixe, ao tomate "feo", ao tomate non homoxéneo en cor, ao tomate con disparidade de calibre, en definitiva, ao tomate que sabe a tomate, e nisto, o tomate negro de Santiago ten moito que dicir.

Na nosa visita aos invernadoiros onde se produce, puidemos comprobar que, simplemente cunhas areas de sal, ten un sabor realmente intenso.

Ao contrario que os tomates de consumo masivo, eses con esa cor vermella perfecta que podemos atopar todo o ano no supermercado, o tomate negro de Santiago é un produto estacional que só se atopa durante o verán e en moi poucos lugares que estean afastados da súa zona de produción. Ademais, o feito de recollelos no seu punto óptimo de maduración, fai que a súa durabilidade non sexa demasiado prolongada.

Pasemos ao evento propiamente dito.

Comezamos a xornada na sede da Cooperativa O Val, onde fomos recibidos por Pablo Villamar, concelleira de Promoción Económica; María Rodríguez Porto, concelleira de Turismo; e por Benito Castro, presidente da Cooperativa O Val. O propio Benito acompañounos a visitar uns invernadoiros onde se cultivan tanto o Pemento do Couto como os Tomates Negros de Santiago. Alí, in situ, puidemos comprobar as tremendas propiedades culinarias deste último.
María Rodríguez, Pablo Villamar e Benito Castro
A continuación dirixímonos ao mosteiro de San Martiño de Xuvia, lugar que tradicionalmente se considera a orixe do Pemento do Couto.
Mosteiro de San Martiño de Xuvia
Alí, o historiador, arqueólogo e arquiveiro do Concello de Narón, Andrés Pena Graña, contounos a historia da orixe deste pemento, así como outras relacionadas co mosteiro e coa súa historia.
Andrés Pena Graña
Despois dirixímonos ao Restaurante Casa Pendás onde, da man do chef Alfonso González Pendás, tivemos ocasión de degustar algúns pratos elaborados cos dous produtos protagonistas do día.

Comezamos cuns Pementos do Couto fritos no momento do aperitivo.

Xa no salón, o primeiro prato consistiu nunha sinxela ensalada con tomate negro, pemento do Couto cru e leituga. Todo iso aderezado simplemente con sal Maldon e aceite de oliva virxe extra.

A ausencia de vinagre no prato responde a que este enmascararía o sabor do tomate.

O seguinte prato era un tomate negro escalfado, con pemento do Couto en tempura, ali oli e guisantes crus.

A continuación un lagostino á prancha marcado só por unha banda, con millo, sobre marmelada de tomate negro.

O peixe consistiu, primeiro nunha pescada de Celeiro con salsa de pemento do Couto...

...e despois nun lombo de atún á prancha con pemento vermello e tirabeques.

O prato de carne consistía nunha carrilleira de tenreira con redución da súa propia salsa, pemento do Couto frito e brote de allo porro.

E xa para a sobremesa, o prato quizais máis sorprendente de todos: uns careixóns (amorodos silvestres) con tomate negro e vinagre balsámico.

Un menú de luxo no que os ingredientes protagonistas eran uns humildes pementos e tomates. Pero esta vez tratábase duns pementos e uns tomates de excepcional calidade: o Pemento do Couto e o Tomate Negro de Santiago.

Esperemos que na Cooperativa O Val sigan traballando tan duro como até agora na divulgación destes dous produtos, e que podamos atopalos cada vez con maior facilidade en todos os mercados non só da comarca de Ferrol, senón nos de toda Galicia e mesmo España para que todos podamos gozar deles.

4 comentarios:

  1. Moi boa entrada.

    So unha puntualizacion, os pementos e os tomates se atopan en Gadis e Froiz de toda Galicia.

    ResponderEliminar
    Respostas
    1. Grazas polo comentario.

      Os tomates xa os tiña visto en Gadis, pero sorpréndeme que os atopases tamén no Froiz, posto que os produtores nos aseguraron que só distribuían en Gadisa (aparte da cooperativa, claro está...)

      Un saúdo ;)

      Eliminar
  2. Lo pones tan apetecible que me creas la necesidad de tomarlos

    ResponderEliminar
  3. Pues ya sabes, a probarlos y ya me contarás... ;)

    ResponderEliminar